قانون اصلاح قانون بیمه اجباری مسؤولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث
        ماده1ـ کلیه دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی و ریلی اعم از این که اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند مکلفند وسائل نقلیه مذکور را در قبال خسارت بدنی و مالی که در اثر حـوادث وسـایل نقـلیه مزبور و یا یـدک و تریلر مـتصل به آنها و یا مـحمولات آنها به اشخاص ثالث وارد می‌شود حداقل به مقدار مندرج در ماده (4) این قانون نزد یکی از شـرکتهای بیـمه که مجـوز فعالیت در این رشته را از بیمه مرکزی ایران داشته باشد، بیمه نمایند.
        تبصره1ـ دارنده از نظر این قانون اعم از مالک و یا متصرف وسیله نقلیه است و هرکدام که بیمه نامه موضوع این ماده را تحصیل نماید تکلیف از دیگری ساقط می‌شود.
        تبصره2ـ مسؤولیت دارنده وسیله نقلیه مانع از مسؤولیت شخصی که حادثه منسوب به فعل یا ترک فعل او است نمی‌باشد. در هر حال خسارت وارده از محل بیمه‌نامه وسیله نقلیه مسبب حادثه پرداخت می‌گردد.
        تبصره3ـ منظور از خسارت بدنی، هر نوع دیه یا ارش ناشی از صدمه، شکستگی، نقص عضو، ازکارافتادگی (جزئی یا کلی ـ موقت یا دائم) یا دیه فوت شخص ثالث به سبب حوادث مشمول بیمه موضوع این قانون است. هزینه معالجه نیز چنانچه مشمول قانون دیگری نباشد، جزء تعهدات بیمه موضوع این قانون خواهدبود.
        تبصره4ـ منظور از خسارت مالی، زیانهایی می‌باشد که به سبب حوادث مشمول بیمه موضوع این قانون به اموال شخص ثالث وارد شود.
        تبصره5 ـ منظور از حوادث مذکور در این قانون، هرگونه سانحه‌ای از قبیل تصادم، تصادف، سقوط، واژگونی، آتش‌سوزی و یا انفجار وسایل نقلیه موضوع این ماده و نیز خسارتی است که از محمولات وسایل مزبور به اشخاص ثالث وارد شود.
        تبصره6 ـ منظور از شخص ثالث، هر شخصی است که به سبب حوادث وسایل نقلیه موضوع این قانون دچار زیانهای بدنی و یا مالی شود به استثناء راننده مسبب حادثه.
        ماده2ـ شرکتهای بیمه مکلفند طبق مقررات این قانون آئین‌نامه‌های مربوط به آن، با دارندگان وسایل نقلیه موضوع ماده (1) این قانون قرارداد بیمه منعقد نمایند.
        ماده3ـ از تاریخ انتقال وسیله نقلیه کلیه تعهدات ناشی از قرارداد بیمه موضوع این قانون به منتقل‌الیه وسیله نقلیه منتقل می‌شود و انتقال گیرنده تا پایان مدت قرارداد بیمه، بیمه‌گذار محسوب خواهدشد.
        ماده4ـ حداقل مبلغ بیمه موضوع این قانون در بخش خسارت‌بدنی معادل حداقل ریالی دیه یک مرد مسلمان در ماههای حرام و در بخش خسارت مالی معادل حداقل دو و نیم درصد (5/2%) تعهدات بدنی خواهدبود. بیمه‌گذار می‌تواند برای جبران خسارتهای بدنی و مالی بیش از حداقل مزبور، بیمه اختیاری تحصیل نماید.
        تبصره1ـ در صورتی که در یک حادثه، مسؤول آن به پرداخت بیش از یک دیه به هر یک از زیان‌دیدگان محکوم شود، بیمه‌گر موظف به پرداخت تمامی دیه‌های متعلقه خواهدبود.
        تبصره2ـ بیمه‌گر موظف است در ایفاء تعهدات مندرج در این قانون خسارت وارده به زیان‌دیدگان را بدون لحاظ جنسیت و مذهب تا سقف تعهدات بیمه‌نامه پرداخت نماید. مبلغ مازاد بر دیه تعیین‌شده از سوی محاکم قضائی، به‌عنوان بیمه حوادث محسوب می‌گردد.
        ماده5 ـ بیمه‌گر ملزم به جبران خسارتهای وارد شده به اشخاص ثالث تا حد مذکور در بیمه‌نامه خواهدبود. در حوادث رانندگی منجر به جرح یا فوت که به استناد گزارش کارشناس تصادفات راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه علت اصلی وقوع تصادف یکی از تخلفات رانندگی حادثه‌‌ساز باشد بیمه‌گر موظف است خسارت زیان‌دیده را بدون هیچ شرطی پرداخت نماید و پس از آن می‌تواند جهت بازیافت یک درصد (1%) از خسارتهای بدنی و دو درصد (2%) از خسارتهای مالی پرداخت شده به مسبب حادثه مراجعه نماید. در صورتی که به موجب گزارش کارشناس تصادفات راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه علت اصلی وقوع تصادف یکی از تخلفات رانندگی حادثه‌ساز باشد گواهینامه راننده مسبب حادثه از یک تا سه ماه توقیف می‌شود و رانندگی در این مدت ممنوع و در حکم رانندگی بدون گواهینامه است.
        تبصره ـ مصادیق و عناوین تخلفات رانندگی حادثه‌ساز به پیشنهاد وزیر کشور و تصویب هیأت وزیران مشخص می‌شود.
        ماده6 ـ در صورت اثبات عمد راننده در ایجاد حادثه توسط مراجع قضائی و یا رانندگی در حالت مستی یا استعمال مواد مخدر یا روانگردان مؤثر در وقوع حادثه، یا در صورتی که راننده مسبب فاقد گواهینامه رانندگی باشد یا گواهینامه او متناسب با نوع وسیله نقلیه نباشد شرکت بیمه موظف است بدون اخذ تضمین، خسارت زیان‌دیده را پرداخت نموده و پس از آن می‌تواند به قائم‌مقامی زیان‌دیده از طریق مراجع قانونی برای استرداد تمام یا بخشی از وجوه پرداخت شده به شخصی که موجب خسارت شده است مراجعه نماید.
        ماده7ـ موارد زیر از شمول بیمه موضوع این قانون خارج است:
        1ـ خسارت وارده به وسیله نقلیه مسبب حادثه.
        2ـ خسارت وارده به محمولات وسیله نقلیه مسبب حادثه.
        3ـ خسارت مستقیم و یا غیرمستقیم ناشی از تشعشعات اتمی و رادیواکتیو.
        4ـ خسارت ناشی از محکومیت جزائی و یا پرداخت جرائم.
        ماده8 ـ تعرفه حق بیمه و نحوه تقسیط و تخفیف در حق بیمة بیمه موضوع این قانون با رعایت نوع و خصوصیات وسیله نقلیه و فهرست تخلفات حادثه‌ساز و ضریب خسارت این رشته توسط بیمه مرکزی ایران تهیه و پس از تأیید شورای عالی بیمه به تصویب هیأت وزیران خواهدرسید.
        ماده9ـ پوشش‌های بیمه موضوع این قانون محدود به قلمرو جمهوری اسلامی ایران می‌باشد مگر آن‌که در بیمه‌نامه به نحو دیگری توافق شده باشد.
        ماده10ـ به منظور حمایت از زیان‌دیده‌گان حوادث رانندگی، خسارتهای بدنی وارد به اشخاص ثالث که به علت فقدان یا انقضاء بیمه‌نامه، بطلان قرارداد بیمه، تعلیق تأمین بیمه‌گر، فرار کردن و یا شناخته نشدن مسؤول حادثه و یا ورشکستگی بیمه‌گر قابل پرداخت نباشد یا به طورکلی خسارتهای بدنی خارج از شرایط بیمه‌نامه (به استثناء موارد مصرح در ماده (7)) توسط صندوق مستقلی به نام صندوق تأمین خسارتهای بدنی پرداخت خواهد شد.
        مدیر صندوق به پیشنهاد رئیس کل بیمه مرکزی ایران و تصویب مجمع عمومی و با حکم رئیس مجمع عمومی منصوب می‌گردد. مجمع عمومی صندوق با عضویت وزراء امور اقتصادی و دارایی، بازرگانی، کار و امور اجتماعی و دادگستری و رئیس کل بیمه مرکزی ایران حداقل یک بار در سال تشکیل می‌شود. بودجه، ترازنامه و خط مشی صندوق به تصویب مجمع خواهد رسید. متن کامل ترازنامه صندوق از طریق روزنامه رسمی و یکی از جراید کثیرالانتشار منتشر خواهد شد.
        تبصره1ـ میزان تعهدات صندوق برای جبران خسارتهای بدنی معادل مبلغ مقرر در ماده (4) این قانون و تبصره ذیل آن خواهد بود.
        تبصره2ـ مرکز صندوق تهران است و در صورت لزوم می‌تواند با تصویب مجمع عمومی صندوق در مراکز استانها شعبه ایجاد یا نمایندگی اعطاء
نماید.
        تبصره3ـ هزینه‌هایی که بیمه مرکزی ایران برای اداره صندوق متحمل می‌گردد حداکثر تا سه درصد (3%) از درآمدهای سالانه صندوق از محل منابع درآمد آن پرداخت خواهد شد.
        ماده11ـ منابع مالی صندوق تأمین خسارتهای بدنی به شرح زیر است:
        الف ـ پنج درصد (5%) از حق بیمه بیمه اجباری موضوع این قانون.
        ب ـ مبلغی معادل حداکثر یک سال حق بیمه بیمه اجباری که از دارندگان وسایل نقلیه‌ای که از انجام بیمه موضوع این قانون خودداری نمایند وصول خواهد شد. نحوه وصول و تقسیط مبلغ مذکور و سایر ضوابط لازم این بند به پیشنهاد بیمه مرکزی ایران به تصویب مجمع عمومی صندوق خواهد رسید.
        ج ـ مبالغی که صندوق پس از جبران خسارت زیان‌دیدگان بتواند از مسؤولان حادثه وصول نماید.
        د ـ درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری وجوه صندوق.
        هـ ـ بیست درصد (20%) از جرائم وصولی راهنمایی و رانندگی در کل کشور.
        و ـ بیست درصد (20%) از کل هزینه‌های دادرسی و جزای نقدی وصولی توسط قوه قضائیه.
        ز ـ جرائم موضوع ماده (28) این قانون.
        ح ـ کمکهای اعطائی از سوی اشخاص مختلف.
        تبصره1ـ در صورت کمبود منابع مالی صندوق، دولت موظف است در بودجه سنواتی سال بعد کسری منابع صندوق را تأمین نماید.
        تبصره2ـ درآمدهای صندوق از مالیات و هرگونه عوارض معاف می‌باشد.
        تبصره3ـ صندوق از پرداخت هزینه‌های دادرسی و اوراق و حق‌الاجراء معاف می‌باشد.
        تبصره4ـ اسناد مربوط به مطالبات و پرداختهای خسارت صندوق تأمین خسارتهای بدنی در حکم اسناد لازم‌الاجراء است.
        تبصره5 ـ عدم پرداخت حقوق قانونی صندوق تأمین خسارتهای بدنی از سوی شرکتهای بیمه در حکم دخل و تصرف غیرقانونی در وجوه عمومی می‌باشد.
        تبصره 6 ـ مصرف درآمدهای صندوق در مواردی به جز موارد مصرح در این قانون ممنوع بوده و در حکم تصرف غیرقانونی در وجوه عمومی می‌باشد.
        تبصره7ـ به منظور ترویج فرهنگ بیمه و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی آن دسته از دارندگان وسایل نقلیه مشمول بیمه اجباری موضوع این قانون که ظرف مدت چهار ماه از تاریخ لازم‌الاجراء شدن این قانون نسبت به خرید بیمه‌نامه اقدام نمایند از پرداخت جریمه موضوع بند « ب» این ماده معاف خواهند بود.
        ماده12ـ صندوق مجاز است موجودی‌های نقدی مازاد خود را نزد بانکها سپرده‌گذاری و یا اوراق مشارکت خریداری نماید مشروط بر آن‌که سرمایه‌گذاری‌های مذکور به نحوی برنامه‌ریزی و انجام شود که همواره امکان پرداخت خسارت کامل به زیان‌دیدگان مشمول تعهدات صندوق وجود داشته باشد.
        ماده13ـ چگونگی اداره صندوق به پیشنهاد بیمه مرکزی ایران و با تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
        ماده14ـ اشخاص ثالث زیان‌دیده حق دارند با ارائه مدارک لازم برای دریافت خسارت به طور مستقیم حسب مورد به شرکت بیمه مربوط و یا صندوق تأمین خسارتهای بدنی مراجعه نمایند. دستورالعمل اجرائی این ماده توسط بیمه مرکزی ایران تهیه و به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
        ماده15ـ بیمه‌گر موظف است حداکثر پانزده روز پس از دریافت مدارک لازم، خسارت متعلقه را پرداخت نماید.

        ماده16ـ در حوادث رانندگی منجر به صدمات بدنی غیر از فوت، بیمه‌گر وسیله نقلیه مسبب حادثه و یا صندوق تأمین خسارتهای بدنی حسب مورد موظفند پس از دریافت گزارش کارشناس راهنمایی و رانندگی و یا پلیس راه و در صورت لزوم گزارش سایر مقامات انتظامی و پزشکی قانونی بلافاصله حداقل پنجاه درصد (50%) از دیه تقریبی را به اشخاص ثالث زیان‌دیده پرداخت‌نموده و باقی‌مانده آن را پس از معین شدن میزان قطعی دیه بپردازند.
        تبصره ـ در حوادث رانندگی منجر به فوت، شرکت‌های بیمه می‌توانند در صورت توافق با راننده مسبب حادثه و ورثه متوفی، بدون نیاز به رأی مراجع قضائی، دیه و دیگر خسارت‌های بدنی وارده را پرداخت نمایند.
        ماده17ـ در حوادث رانندگی منجر به خسارت مالی، پرداخت خسارت به صورت نقدی و با توافق زیان‌دیده و شرکت بیمه مربوط صورت می‌گیرد. در صورت عدم توافق طرفین در خصوص میزان خسارت قابل پرداخت، شرکت بیمه موظف است وسیله نقلیه خسارت‌دیده را در تعمیرگاه مجاز و یا تعمیرگاهی که مورد قبول زیان‌دیده باشد تعمیر نموده و هزینه‌های تعمیر را تا سقف تعهدات مالی مندرج در بیمه‌نامه مذکور پرداخت نماید.
        تبصره ـ در صورتی که اختلاف از طرق مذکور حل و فصل نشود موضوع بدون رعایت تشریفات آئین دادرسی در کمیسیون حل اختلاف تخصصی مرکب از یک نفر قاضی با معرفی رئیس دادگستری محل یک نفر کارشناس بیمه با معرفی اتحادیه (سندیکای) بیمه‌گران ایران و تأیید بیمه مرکزی ایران و یک نفر کارشناس رسیدگی به تصادفات با معرفی پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی مورد رسیدگی قرار می‌گیرد و رأی این کمیسیون قطعی و ظرف بیست (20) روز قابل اعتراض در دادگاههای عمومی است. ضوابط مربوط به نحوه تشکیل این کمیسیونها توسط وزارت دادگستری و با همکاری بیمه مرکزی ایران و نیروی انتظامی تهیه و به تصویب رئیس قوه قضائیه خواهد رسید.
        ماده18ـ شرکتهای بیمه مکلفند خسارت مالی ناشی از حوادث رانندگی موضوع این قانون را در مواردی که وسایل نقلیه مسبب و زیان‌دیده در زمان حادثه دارای بیمه‌نامه معتبر بوده و بین طرفین حادثه اختلافی وجود نداشته باشد، حداکثر تا سقف تعهدات مالی مندرج در ماده (4) این قانون بدون أخذ گزارش مقامات انتظامی پرداخت نمایند.
        ماده19ـ حرکت وسایل نقلیه موتوری زمینی بدون داشتن بیمه‌نامه موضوع این قانون ممنوع است. کلیه دارندگان وسایل مزبور مکلفند سند حاکی از انعقاد قرارداد بیمه را هنگام رانندگی همراه داشته باشند و در صورت درخواست مأموران راهنمایی و رانندگی و یا پلیس راه ارائه نمایند. مأموران راهنمایی و رانندگی و پلیس راه موظفند وسایل نقلیه فاقد بیمه‌نامه موضوع این قانون را تا هنگام ارائه بیمه‌نامه مربوط در محل مطمئنی متوقف نموده و راننده متخلف را به پرداخت جریمه تعیین شده ملزم نمایند. آئین‌نامه مربوط به نحوه توقیف وسایل نقلیه فاقد بیمه‌نامه شخص ثالث ظرف سه ماه پس از تصویب این قانون توسط وزارت کشور با همکاری وزارتخانه‌های راه و ترابری و دادگستری و بیمه مرکزی ایران تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
        تبصره1ـ بیمه مرکزی ایران و شرکت‌های بیمه موظفند ترتیبی اتخاذ نمایند که با الصاق برچسب یا استفاده از ابزارهای مناسب دیگر، امکان شناسایی وسایل نقلیه موتوری زمینی فاقد بیمه‌نامه موضوع این قانون، برای مأموران راهنمایی و رانندگی و یا پلیس راه تسهیل گردد. دارندگان وسایل نقلیه مذکور ملزم به به‌کارگیری ابزارهای فوق می‌باشند.
        تبصره2ـ دادن بار یا مسافر و یا ارائه هرگونه خدمات به دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی فاقد بیمه‌نامه شخص ثالث معتبر، از سوی شرکتها و مؤسسات حمل و نقل بار و مسافر درون‌شهری و برون‌شهری ممنوع است. نظارت بر حسن اجراء این تبصره بر عهده وزارتخانه‌های کشور و راه و ترابری می‌باشد تا حسب مورد شرکتها و مؤسسات متخلف را به مراجع ذی‌صلاح معرفی و تا زمان صدور رأی از ادامه فعالیت آنها جلوگیری به عمل آورند.
        تبصره3ـ ارائه هرگونه خدمات به دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی فاقد بیمه‌نامه شخص ثالث معتبر، توسط راهنمایی و رانندگی، دفاتر اسناد رسمی و سازمانها و نهادهای مرتبط با امر حمل و نقل ممنوع می‌باشد. دفاتر اسناد رسمی مکلفند هنگام تنظیم هرگونه سند در مورد وسایل نقلیه موتوری زمینی موضوع این قانون، مشخصات بیمه‌نامه شخص ثالث آنها را در اسناد تنظیمی درج نمایند.
        ماده20ـ دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی که از خارج وارد ایران می‌شوند در صورتی که خارج از کشور مسؤولیت خود را نسبت به حوادث ناشی از وسایل نقلیه موضوع این قانون به موجب بیمه‌نامه‌ای که از طرف بیمه مرکزی ایران معتبر شناخته می‌شود بیمه نکرده باشند، مکلفند هنگام ورود به مرز ایران مسؤولیت خود را بیمه نمایند. همچنین دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی ایرانی که از کشور خارج می‌شوند موظفند هنگام خروج، مسؤولیت خود را در مقابل خساراتیکه بر اثر حوادث وسیله نقلیه مذکور به سرنشینان آن وارد شود تا حد دیه یک مرد مسلمان در ماههای حرام بیمه نمایند در غیر این‌صورت از تردد وسایل مزبور توسط مراجع ذی‌ربط جلوگیری به عمل خواهد آمد.
        ماده21ـ محاکم قضائی موظفند در حوادث رانندگی منجر به خسارت بدنی، بیمه‌نامه شخص ثالثی را که اصالت آن از سوی شرکت بیمه ذی‌ربط کتباً مورد تأیید قرار گرفته است تا میزان مندرج در بیمه‌نامه به عنوان وثیقه قبول نمایند.
        ماده22ـ محاکم قضائی مکلفند در جلسات رسیدگی به دعاوی مربوط به حوادث رانندگی، حسب مورد شرکت بیمه ذی‌ربط و یا صندوق تأمین خسارت‌های بدنی را جهت ارائه نظرات و مستندات خود دعوت نمایند و پس از ختم دادرسی یک نسخه از رأی صادره را به آنها ابلاغ کنند.
        ماده23ـ ادارات راهنمایی و رانندگی و پلیس راه موظفند نسخه‌ای از گزارش مربوط به حوادث رانندگی منجر به خسارات بدنی ناشی از وسایل نقلیه موضوع این قانون را علاوه بر ذی‌نفع، حسب مورد به بیمه‌گر مربوط و یا صندوق تأمین خسارتهای بدنی ارسال نمایند.
        ماده24ـ نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظف است ترتیبی اتخاذ نماید که امکان دسترسی به بانکهای اطلاعاتی آن نیرو در ارتباط با مواردی از قبیل مشخصات وسایل نقلیه موتوری زمینی، گواهینامه‌های صادر شده و همچنین سوابق تخلفات و تصادفات رانندگان، از طریق سیستم رایانه‌ای برای بیمه مرکزی ایران و شرکتهای بیمه‌گر فراهم گردد.
        ماده25ـ شرکتهای بیمه مجاز به فعالیت در رشته بیمه موضوع این قانون موظفند با استفاده از تجهیزات و سیستم‌های رایانه‌ای مناسب، کلیه اطلاعات مورد نیاز بیمه مرکزی ایران در رابطه با بیمه‌نامه‌های صادرشده و خسارتهای مربوط به آنها را به صورت مستمر به بیمه مرکزی ایران منتقل نمایند.
        ماده26ـ بیمه مرکزی ایران موظف است ترتیبی اتخاذ نماید که امکان دسترسی به اطلاعات مذکور در مواد (24) و (25) این قانون برای کلیه شرکتهای بیمه ذی‌ربط و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران فراهم گردد.
        ماده27ـ شرکتهای بیمه موظفند بیست درصد (20%) از سود عملیات بیمه‌ای خود در بخش بیمه شخص ثالث وسایل نقلیه موضوع این قانون را به حسابی که از طرف بیمه مرکزی ایران تعیین می‌شود واریز نمایند. بیمه مرکزی ایران موظف است باهمکاری وزارت راه و ترابری و راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، مبالغ مذکور را در اموری که موجب کاهش حوادث رانندگی و خسارتهای ناشی از آن می‌شود هزینه نماید. نحوه تعیین سود عملیات بیمه‌ای رشته‌های مذکور به پیشنهاد بیمه مرکزی ایران پس از تأیید شورای عالی بیمه به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید. وضع هرگونه عوارض دیگر بر بیمه موضوع این قانون ممنوع می‌باشد.
        ماده28ـ بیمه مرکزی ایران موظف است بر حُسن اجرا این قانون نظارت نماید و در صورت عدم اجراء مفاد آن از سوی هر یک از شرکتهای بیمه، حسب مورد متخلف را به پرداخت جریمه نقدی حداکثر تا مبلغ ده برابر حداقل تعهدات بدنی موضوع ماده (4) این قانون ملزم نموده و یا با تأیید شورای عالی بیمه پروانه فعالیت شرکت مذکور را در یک یا چند رشته بیمه برای مدت حداکثر یک سال تعلیق نماید و یا با تأیید شورای عالی بیمه و تصویب مجمع عمومی بیمه مرکزی ایران پروانه فعالیت آن شرکت را در یک یا چند رشته بیمه به طور دائم لغو کند. جریمه موضوع این ماده به حساب صندوق تأمین خسارتهای بدنی واریز خواهدشد.
        تبصره ـ در کلیه موارد بیمه مرکزی ایران نظر مشورتی و تخصصی اتحادیه (سندیکای) بیمه‌گران ایران را قبل از صدور حکم اخذ خواهدنمود. چنانچه اتحادیه (سندیکا) ظرف مدت پانزده روز از تاریخ دریافت نامه بیمه مرکزی ایران کتباً نظر خود را اعلام نکند بیمه مرکزی ایران رأساً اقدام خواهدنمود.
        ماده29ـ آئین‌نامه‌های اجرائی این قانون ظرف سه ماه توسط بیمه مرکزی ایران تهیه و به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت وزیران خواهدرسید. تا زمانی که آئین‌نامه‌های جدید به تصویب نرسیده باشد آئین‌نامه‌های قبلی که مغایر با مفاد این قانون نباشد لازم‌الاجراء است.
        ماده30ـ قانون بیمه مسؤولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث (مصوب1347) و کلیه قوانین و مقررات مغایر با این قانون لغو می‌گردد. هرگونه نسخ یا اصلاح مواد این قانون باید صریحاً در قوانین بعدی قید شود.
        قانون فوق مشتمل بر سی ماده و بیست و پنج تبصره در جلسه مورخ شانزدهم تیرماه یکهزار و سیصد و هشتاد و هفت کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی طبق اصل هشتاد و پنجم(85) قانون‌اساسی جمهوری‌اسلامی‌ایران تصویب گردید و پس از موافقت مجلس با اجراء آزمایشی آن به مدت پنج سال، در تاریخ 16/5/1387 به تأیید شورای نگهبان رسی

دستورالعمل اجرايي ماده (14) قانون اصلاح قانون بيمه اجباري مسئوليت مدني دارندگان وسايل نقليه موتوري زميني در مقابل شخص ثالث
تاریخ : شنبه، 4 دی، 1389
موضوع : حقوق بيمه

وزيران عضو كميسيون امور اجتماعي و دولت الكترونيك در جلسه مورخ 21/6/1389 بنا به پيشنهاد شماره 95078/ 62 مورخ 18/ 7/ 1388 وزارت امور اقتصادي و دارايي و به استناد ماده (14) قانون اصلاح قانون بيمه اجباري مسئوليت مدني دارندگان وسايل نقليه موتوري زميني در مقابل شخص ثالث ـ مصوب 1387ـ و با رعايت تصويب‌نامه شماره 246990/ت452هـ مورخ 28/ 12/ 1387 دستورالعمل اجرايي ماده يادشده را به شرح زير تصويب نمودند:



۱۳۸۹/۹/۳۰
دستورالعمل اجرايي ماده (14) قانون اصلاح قانون بيمه اجباري مسئوليت مدني دارندگان وسايل نقليه موتوري زميني در مقابل شخص ثالث شماره217856/ت43580ك
     
     

وزارت امور اقتصادي و دارايي ـ بيمه مركزي جمهوري اسلامي ايران

        وزيران عضو كميسيون امور اجتماعي و دولت الكترونيك در جلسه مورخ 21/6/1389 بنا به پيشنهاد شماره 95078/62 مورخ 18/7/1388 وزارت امور اقتصادي و دارايي و به استناد ماده (14) قانون اصلاح قانون بيمه اجباري مسئوليت مدني دارندگان وسايل نقليه موتوري زميني در مقابل شخص ثالث ـ مصوب 1387ـ و با رعايت تصويب‌نامه شماره 246990/ت452هـ مورخ 28/12/1387 دستورالعمل اجرايي ماده يادشده را به شرح زير تصويب نمودند:

دستورالعمل اجرايي ماده (14) قانون اصلاح قانون بيمه اجباري مسئوليت مدني دارندگان وسايل نقليه موتوري زميني در مقابل شخص ثالث

        فصل اول ـ تعاريف و كليات

        ماده1ـ در اين آيين‌نامه اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به كار مي‌روند:
        الف ِـ قانون: قانون اصلاح قانون بيمه اجباري مسؤوليت مدني دارندگان وسايل نقليه موتوري زميني در مقابل شخص ثالث ـ مصوب 1387ـ
        ب ـ بيمه مركزي: بيمه مركزي جمهوري اسلامي ايران
        پ ـ صندوق: صندوق تأمين خسارتهاي بدني، موضوع ماده (10) قانون
        ت ـ وسيـله نقلـيه: هـر نوع وسـيله نقليه مـوتوري كه بـر روي زميـن يا ريل حركت مي‌كند.
        ث ـ شخص ثالث زيان‌ديده: هر شخصي كه به سبب حوادث وسايل نقليه موضوع قانون دچار زيانهاي بدني يا مالي مي‌شود، وكيل قانوني يا اولياي دم در صورت فوت وي به استثناي راننده مسبب حادثه.
        ج ـ خسارت‌هاي بدني: هر نوع ديه يا ارش ناشي از صدمه، شكستگي، نقص عضو، ازكارافتادگي (جزيي يا كلي ـ موقت يا دايم) يا ديه فوت شخص ثالث به سبب حوادث مشمول بيمه موضوع قانون و هزينه معالجه (چنانچه مشمول قانون ديگري نباشد)، به استثناي موارد مندرج در ماده (7) قانون.
        چ ـ خسارت‌هاي مالي: زيانهايي كه به سبب حوادث مشمول بيمه موضوع قانون به اموال شخص ثالث وارد شود، به استثناي موارد مندرج در ماده (7) قانون.
        ح ـ فقدان بيمه‌نامه: وسيله نقليه در زمان وقوع حادثه تحت پوشش بيمه موضوع قانون نباشد.
        خ ـ بيمه‌گر: هر يك از شركت‌هاي بيمه دولتي و غيردولتي كه مجوز فعاليت در رشته بيمه شخص ثالث از بيمه مركزي را دارا مي‌باشند.
        د ـ خسارتهاي بدني خارج از شرايط بيمه‌نامه: هرگونه خسارت بدني وارد شده به اشخاص ثالث كه بر اساس قوانين و مقررات يا شرايط عمومي بيمه‌نامه پرداخت آن بر عهده بيمه‌گر مربوط نباشد. در هر صورت ميزان تعهدات بيمه‌گر نمي‌تواند كمتر از حداقل الزامات مندرج در قانون باشد.
        تبصره ـ شرايط عمومي بيمه‌نامه مطابق آيين‌نامه‌اي كه توسط بيمه مركزي تهيه و به تصويب هيئت وزيران مي‌رسد تعيين خواهد شد. 
        فصل دوم ـ خسارتهاي بدني
        ماده2ـ شخص ثالث زيان‌ديده يا ورثه قانوني وي حق دارد با ارايه مدارك موضوع ماده (3) براي دريافت خسارت بدني به طور مستقيم حسب مورد به بيمه‌گر مربوط يا صندوق مراجعه نمايد.
        ماده3ـ مدارك لازم براي بررسي و پرداخت خسارت بدني متعلقه توسط بيمه‌گر و صندوق حسب مورد به شرح زير مي‌باشد:
        1ـ اصل يا تصوير مصدق گزارش كارشناس راهنمايي و رانندگي يا گزارش مقامات انتظامي يا نظريه كارشناس يا هيئت كارشناسي منتخب مراجع قضايي.
        2ـ بيمه‌نامه شخص ثالث يا هرگونه مدرك ديگري كه حاكي از بيمه وسيله نقليه مسبب حادثه در زمان وقوع حادثه باشد.
        3ـ تصوير گواهينامه رانندگي مسئول حادثه مگر اينكه مشخصات كامل گواهينامه رانـندگي در گـزارش كارشـناس راهنمايي و رانندگي يا پلـيس راه درج گـرديده يا اينكه راننده مسئـول حادثه فاقد گواهينامه رانندگي متناسب با نوع وسـيله نقليه موجد حادثه باشد.
        4ـ مدارك شناسايي مصدوم يا متوفي
        5 ـ تصوير خلاصه پرونده باليني مصدوم يا متوفي در صورتي كه در يكي از مراكز درماني بستري شده باشد.
        6 ـ نظريه پزشكي قانوني
        7ـ تصوير مدرك شناسايي وسيله نقليه مسبب حادثه در صورت وجود
        8 ـ ارايه مدارك مثبته داير بر احراز سمت قانوني متقاضي از قبيل قيمومت يا وكالت يا وصايت يا ولايت خاص حسب مورد.
        9ـ جواز دفن يا گواهي فوت يا شناسنامه باطل شده متوفي.
        تبصره1ـ پرداخت خسارت در حوادث منجر به فوت منوط به ارايه گواهي انحصار وراثت خواهد بود.
        تبصره2ـ در صورت فقدان يا انقضاي بيمه‌نامه، فرار يا عدم شناسايي مسؤول حادثه حسب مورد ارائه بيمه‌نامه وسيله نقليه مسبب حادثه، مدارك شناسايي وسيله نقليه مسبب حادثه و يا گواهينامه رانندگي مسؤول حادثه براي ارائه به شركت يا صندوق الزامي نيست.
        ماده4ـ اشخاص ثالث زيان‌ديده در حوادث رانندگي منجر به صدمات بدني غير از فوت مي‌توانند براي دريافت پنجاه درصد خسارت بدني تقريبي، موضوع ماده (16) قانون با ارايه مدارك موضوع ماده (3) مستقيماً به شركت بيمه مربوط يا صندوق مراجعه و خسارت متعلقه را مطالبه و دريافت نمايند.
        تبصره1ـ در اجراي ماده (15) قانون، بيمه‌گر يا صندوق حسب مورد موظف است حداكثر پانزده روز پس از دريافت مدارك لازم، خسارت متعلقه را پرداخت و در صورت وجود نقص در مدارك ارايه شده مراتب را ظرف يك هفته به صورت كتبي به متقاضي اعلام نمايند.
        تبصره2ـ بيمه‌گر يا صندوق حسب مورد موظف است پس از صدور رأي قطعي مراجع قضايي و ارايه آن توسط اشخاص ثالث زيان‌ديده، باقيمانده خسارت متعلقه (موضوع قسمت اخير ماده 16 قانون) را به شخص ثالث زيان‌ديده پرداخت نمايد.
        ماده5 ـ در حوادث رانندگي منجر به فوت، بيمه‌گر مي‌تواند در صورت توافق با راننده مسبب حادثه يا بيمه‌گذار و ورثه شخص ثالث، بدون نياز به رأي مراجع قضايي، ديه و ديگر خسارت‌هاي بدني وارد شده را به وي پرداخت نمايد.
        فصل سوم ـ خسارتهاي مالي
        ماده6 ـ شخص ثالث زيان‌ديده حق دارد با ارايه مدارك موضوع ماده (7) نسبت به دريافت خسارت مالي اقدام نمايد.
        ماده7ـ مدارك لازم براي بررسي و پرداخت خسارت مالي توسط بيمه‌گر مربوط به شرح زير مي‌باشد:
        1ـ بيمه‌نامه شخص ثالث يا هرگونه مدرك ديگري كه حاكي از بيمه بودن وسيله نقليه مسبب حادثه در زمان وقوع حادثه باشد.
        2ـ اصل يا تصوير مصدق گزارش كارشناس راهنمائي و رانندگي يا پليس راه يا نظريه كارشناس يا هيئت كارشناسي منتخب مراجع قضايي.
        3ـ تصوير گواهينامه رانندگي مسئول حادثه، مگر اينكه مشخصات كامل گواهينامه رانندگي در گزارش كارشناس راهنمايي و رانندگي يا پليس راه درج گرديده يا اينكه راننده مسئول حادثه فاقد گواهينامه رانندگي متناسب با نوع وسليه نقليه موجد حادثه باشد.
        4ـ تصوير مدرك شناسايي وسيله نقليه مسبب حادثه در صورت وجود.
        5 ـ ارايه مدارك مثبته داير بر احراز سمت قانوني متقاضي از قبيل قيمومت يا وكالت يا وصايت يا ولايت خاص حسب مورد.
        ماده8 ـ در اجراي ماده (18) قانون، بيمه‌گر مكلف است در صورت وجود شرايط زير با دريافت مدارك مذكور در ماده (7) به استثناي بند (2) آن، خسارت مالي زيان‌ديده را پرداخت نمايد:
        الف ـ وسايل نقليه مسبب حادثه و زيان‌ديده در زمان وقوع حادثه، داراي بيمه‌نامه معتبر باشند.
        ب ـ خسارت مالي واردشده يا مورد مطالبه شخص ثالث زيان‌ديده حداكثر تا سقف تعهد مالي مندرج در ماده (4) قانون باشد.
        پ ـ بين طرفين حادثه اختلافي وجود نداشته باشد.
        ت ـ حادثه رانندگي منجر به خسارت بدني نشده باشد.
        ث ـ وسايل نقليه مسبب حادثه و زيان‌ديده هم‌زمان مورد بازديد كارشناس منتخب بيمه‌گر مربوط قرار گيرند.
        ماده9ـ ميزان خسارت مالي واردشده به وسيله نقليه شخص ثالث زيان‌ديده با توافق بيمه‌گر مربوط و شخص ثالث زيان‌ديده تعيين و به صورت نقدي پرداخت خواهد شد. در صورت عدم توافق شخص ثالث با مبلغ خسارت تعيين‌شده، بيمه‌گر مربوط موظف است وسيله نقليه شخص ثالث زيان‌ديده را در تعميرگاه مجاز يا تعميرگاهي كه مورد قبول وي باشد، تعمير نموده و هزينه‌هاي تعمير را تا سقف تعهدات مالي مندرج در بيمه‌نامه پرداخت نمايد.
        تبصره ـ در صورتي كه اختلاف طرفين در خصوص ميزان خسارت واردشده به وسيله نقليه به روش مذكور در اين ماده و همچنين ميزان خسارت وارد شده به ساير اموال (غير از وسيله نقليه) حل و فصل نشود، موضوع در كميسيون حل اختلاف تخصصي، موضوع تبصره ماده (17) قانون مطرح و رسيدگي مي‌شود.
        فصل چهارم ـ ساير مقررات
        ماده10ـ در صورتي كه بيمه‌گر يا صندوق در مهلت مقرر در اين آيين‌نامه نسبت به پرداخت خسارات متعلقه به شخص ثالث زيان‌ديده خودداري نمايند، شخص ثالث زيان‌ديده مي‌تواند موضوع را به بيمه مركزي منعكس و درخواست رسيدگي نمايد.
        تبصره 1ـ بيمه مركزي موظف است ظرف پانزده روز به درخواست متقاضي رسيدگي و در مورد آن اتخاذ تصـميم نمايد. در صورت احراز تخلف توسط بيمه‌گر مربوط مطابق ماده (28) قانون اقدام خواهد شد. تصـميم بيمه مركزي براي بيمه‌گر لازم‌الاجرا است.
        تبصره 2ـ اجراي اين ماده نافي حـق مراجعه مستقيم شخص ثالث زيان‌ديده به مراجـع قضايي يا ساير مراجع صلاحيـتدار و طرح دعوي علـيه بيمه‌گر يا صندوق نخواهد بود.
        اين تصويب‌نامه در تاريخ 27/9/1389 به تأييد مقام محترم رياست جمهوري رسيده است.
معاون اول رييس جمهور ـ محمدرضا رحي